W załączniku Ogłoszenie nr 38482 - 2017 z dnia 2017-03-07 r.
Dotyczy :
Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego pn. : „ Zachowanie wartości przyrodniczych i krajobrazowych korytarza ekologicznego doliny Wierzycy ” (ochrona przyrody poprzez identyfikację i prezentację najciekawszych obiektów przyrodniczych trasą biegnącą po byłym torowisku od Kręga do Starogardu), Nr sprawy: GKI.7013.29.21.2016 ; Ogłoszenie nr 29958 - 2017 z dnia 2017-02-22 r.
Gmina Starogard Gdański w odpowiedzi nr 1 na pytania Oferentów udziela następujących wyjaśnień :
- Prosimy o potwierdzenie, że cena oferty, o której mowa w pkt. 15 SIWZ, pozostaje stała w zakresie robót ujętych w dokumentacji załączonej do SIWZ, natomiast nie obejmuje robót tam nieprzewidzianych, a ponadto, iż obowiązek uwzględnienia w wynagrodzeniu wszelkich kosztów związanych z realizacją przedmiotu umowy dotyczy wyłącznie kosztów możliwych do oszacowania na podstawie dostarczonej przez Zamawiającego dokumentacji, nie obejmuje zaś kosztów niemożliwych do przewidzenia na etapie oferowania, w szczególności wynikających z błędów/braków w dokumentacji, odmiennych od wskazanych w dokumentacji warunków gruntowych, wodnych, archeologicznych, ujawnienia się niezinwentaryzowanych lub błędnie zinwentaryzowanych instalacji podziemnych itp., oraz że w przypadku konieczności wykonania robót wynikających z zaistnienia ww. okoliczności wykonawca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe. Rozszerzenie zakresu zamówienia o roboty nieprzewidziane w dokumentacji projektowej lub koszty niemożliwe do wyceny na etapie ofertowania byłoby sprzeczne z art. 140 ust. 3 PZP w związku z art. 58 § 1 KC, jako wykraczające poza określenie przedmiotu zamówienia w SIWZ. Prace nieprzewidziane w dokumentacji projektowej nie stanowią bowiem przedmiotu zamówienia objętego ceną oferty.
Ad. 1. Potwierdzamy powyższe.
- Prosimy o wyjaśnienie i wskazanie podstawy prawnej dla żądania od Wykonawcy uwzględnienia w cenie oferty zakresie prac nie ujętych w SIWZ i załącznikami do SIWZ (pkt. 15.6 SIWZ). Wykonawca nie może ująć w cenie ofertowej kosztów robót, których wykonania nie przewiduje opis przedmiotu zamówienia i dokumentacja dostarczona przez Zamawiającego. Zgodnie z art. 29 ust. 1 PZP, obowiązkiem Zamawiającego jest opisanie przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Oznacza to, że opis przedmiotu zamówienia powinien być dokonany w sposób, który zapewnia, że wykonawcy będą w stanie, bez dokonywania dodatkowych interpretacji, zidentyfikować, co jest przedmiotem zamówienia i że wszystkie elementy istotne dla wykonania zamówienia będą w nim uwzględnione. Opis przedmiotu zamówienia powinien pozwolić wykonawcom na przygotowanie oferty i obliczenie ceny z uwzględnieniem wszystkich czynników wpływających na nią. Ustawa podaje także, że opisu należy dokonać za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń oraz uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty (tak: Małgorzata Stachowiak w: Włodzimierz Dzierżanowski, Jarosław Jerzykowski, Małgorzata Stachowiak, komentarz do art. 29 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, LEX, 2010, wyd. IV. W wyroku z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie KIO/UZP 1087/10 Krajowa Izba Odwoławcza przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych uznała, iż „to na Zamawiającym spoczywa obowiązek dokonania opisu przedmiotu zamówienia, nie może on być przerzucany na wykonawców, zaś Zamawiający nie ma prawa do przerzucania w całości ryzyka gospodarczego na wykonawców”.
W wyroku KIO w sprawie KIO/UZP 184/10) Izba wskazała, co następuje:
„Nie jest dopuszczalne i możliwe zawarcie z góry w SIWZ i we wzorze umowy, zastrzeżenia, iż umowa obejmuje zakres prac, który obojętnie z jakich przyczyn został pominięty na etapie projektowania lub też obejmuje bez obustronnego porozumienia zakres wszelkich prac dodatkowych czy zamiennych, wynikający z ujawnionych w trakcie budowy wad projektu oraz wynikających ze znacząco odmiennych warunków geologiczno - gruntowych, niż zakładane przy opracowaniu dokumentacji projektowej. Taki rozszerzony zakres zamówienia i postanowienia umowy byłyby nieważne z mocy art. 140 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z art. 58 § 1 KC, jako wykraczające poza określenie przedmiotu zamówienia w SIWZ. Prace nieprzewidziane w dokumentacji projektowej nie stanowią przedmiotu zamówienia, objętego ceną oferty.”
W powyższym wyroku Izba stwierdziła, iż:
a) „Wykonawca nie ponosi odpowiedzialności za błędy w dokumentacji. Odpowiedzialność przedmiotowa ciąży na projektancie, z którym Zamawiający podpisał umowę na sporządzenie dokumentacji projektowej. Jeśli Zamawiający chciał nałożyć odpowiedzialność za dokumentację na wykonawcę winien przeprowadzić postępowanie, którego przedmiotem będzie „zaprojektuj i wybuduj”;
b) Wykonawca może przyjąć na siebie odpowiedzialność szerszą, niż wynikająca z przepisów prawa, jednakże może przyjąć odpowiedzialność w zakresie nienależytego wykonania, a nie odpowiedzialność za błędy podmiotów trzecich;
c) wykonawca nie może skalkulować w cenie oferty ryzyka odmiennych warunków geologicznych w zakresie rodzaju gruntu i w zakresie prowadzenie prac geologicznych;
d) Zakres przedmiotu zamówienia objęty dokumentacją projektową stanowi podstawę skalkulowania ceny oferty;
e) Ryczałt nie może obejmować tego, czego zamawiający nie przewidział w dokumentacji projektowej, a także tego, czego nie można było przewidzieć na etapie przygotowania oferty, są to bowiem przesłanki do udzielenia zamówienia w trybie art. 67 ust. 5 ustawy PZP na roboty dodatkowe”.
Ad. 2. Zgodnie z zapisami § 15 pkt. 6 SIWZ należy ustalić cenę ofertową o dostępną dokumentację przetargową.
- W nawiązaniu do postanowienia § 11 ust. 2 lit. b) projektu umowy prosimy o wykreślenie z tego postanowienia umowy zwrotu „ gwarancji jakości i” , albowiem w obecnym brzmieniu postanowienie to jest niezgodne z treścią bezwzględnie obowiązującego art. 151 ust. 2 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, z którego wynika, że 30 % wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy służy wyłącznie zabezpieczeniu roszczeń z tytułu rękojmi za wady, a nie roszczeń z tytułu udzielonej gwarancji jakości.
Ad. 3.
Zamawiający zmienia § 11 ust. 2 lit.b) projektu umowy na poniższe:
b) 30% w ciągu 15 dni po upływie terminu rękojmi za wady w przedmiocie zamówienia oraz potwierdzeniu przez wykonawcę usunięcia stwierdzonych wad w trakcie ww. okresu.
- W nawiązaniu do treści pkt. 18 SIWZ, prosimy o rozszerzenie katalogu dopuszczalnych zmian umowy w taki sposób, aby wystąpienie okoliczności uzasadniających zmianę terminu realizacji zamówienia stanowiło jednocześnie przesłankę do zmiany wynagrodzenia Wykonawcy w sytuacji, gdy generuje dodatkowe koszty po stronie Wykonawcy zamówienia. Wystąpienie okoliczności uzasadniających zmianę terminu realizacji zamówienia w praktyce często wiąże się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów, których Wykonawca nie miał możliwości przewidzieć, a zatem nie są one objęte wynagrodzeniem ryczałtowym. Tym samym, wykonawca ponosi nieuzasadnione koszty dodatkowe wykonania zamówienia, które nie były wkalkulowane w cenie ofertowej. Powyższe przypadki mogą mieć miejsce w toku realizacji umowy, zaś brak stosownych przesłanek uniemożliwi jej zmianę (ze względu na brzmienie art. 144 ust. 1 ustawy Prawo Zamówień Publicznych).
Ad. 4. Wynagrodzenie za przedmiot zamówienia jest ryczałtowe zatem niedoszacowanie , pominiecie lub brak rozpoznania zakresu przedmiotu umowy nie będą podstawą do żądania zmiany wynagrodzenia - patrz § 15 pkt. 6 SIWZ .
Jeżeli rzeczywisty rozmiar lub koszt prac koniecznych do wykonania zamówienia przewyższy planowany, wykonawcy nie będzie przysługiwać z tego tytułu roszczenie o podwyższenie wynagrodzenia. Zatem na etapie przygotowania oferty wykonawca winien przewidzieć możliwość zaistnienia wskazanych w pytaniu okoliczności. Tylko w przypadku wystąpienia robót nowych wykraczających poza przedmiot zamówienia podstawowego Zamawiający może udzielić zamówienia w odrębnym trybie zamówienia z wolnej ręki, po ścisłym spełnieniu przesłanek określonych w art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy.
- W nawiązaniu do postanowienia § 1 ust. 2 projektu umowy prosimy o wprowadzenie do umowy postanowień przewidujących zasady rozliczenia robót dodatkowych lub zamiennych na wypadek zmiany lub zwiększenia zakresu rzeczowego przedmiotu umowy.
Ad. 5. W proponowanym zakresie Zamawiający nie zmienia zakresu umowy.
- W nawiązaniu do postanowienia § 5 ust. 2 projektu umowy prosimy o potwierdzenie, że obowiązek uwzględnienia w wynagrodzeniu ryczałtowym ryzyka wykonawcy z tytułu oszacowania wszelkich kosztów realizacji zamówienia dotyczy wyłącznie czynników możliwych do zauważenia na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej oraz analizy dostarczonej przez Zamawiającego dokumentacji projektowej.
Ad. 6. Odpowiedź jak w pkt. 6.
- W nawiązaniu do treści § 7 ust. 3 wzoru umowy, prosimy o potwierdzenie, że termin wyznaczony na usuwanie wad stwierdzonych podczas odbioru lub w trybie rękojmi będzie uwzględniał możliwości techniczne, warunki atmosferyczne oraz wymogi bezpiecznego wykonywania prac i nie będzie krótszy niż 14 dni.
Ad. 7. Zamawiający będzie postępował zgodnie z wzorem umowy załączonej do SIWZ.
- W nawiązaniu do postanowienia § 8 ust. 2 lit. a) projektu umowy prosimy o zastąpienie słowa „opóźnienia” słowem „zwłoka”. Obecne brzmienie tego postanowienia umożliwia Zamawiającemu naliczenie kary umownej również w przypadku, gdy opóźnienia w przypadkach opisanych w tym postanowieniu umowy nastąpią z przyczyn nieleżących po stronie Wykonawcy, w tym z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, co nie znajduje żadnego uzasadnienia. Nie każde przekroczenie terminu (opóźnienie) wynika z okoliczności zależnych od wykonawcy, zatem nie każde opóźnienie jest jednoznaczne z niewłaściwym wykonaniem zobowiązania przez Wykonawcę. Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 471 kc, Wykonawca ponosi odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania powstałe wskutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność. Tym samym, prawo Zamawiającego do naliczenia kary umownej (stanowiącej surogat odszkodowania) powinno zostać ograniczone do przypadków opóźnienia powstałego z przyczyn, za które wykonawca ponosi odpowiedzialność (tj. przypadków zwłoki). Wykonawca nie powinien ponosić ryzyka zastosowania kar umownych zastrzeżonych na tę okoliczność w każdym przypadku powstania przekroczenia terminu niezależnego od wykonawcy.
Ad. 8. Zamawiający nie wyraża zgody na proponowaną zmianę.
- W nawiązaniu do treści § 10 ust. 2 lit. a1) projektu umowy, prosimy o wyjaśnienie wątpliwości poprzez doprecyzowanie, że uprawnienie zamawiającego do odmowy odbioru ograniczone jest wyłącznie do stwierdzenia wad istotnych, polegających na niewykonaniu przedmiotu zamówienia lub wad uniemożliwiających prawidłową eksploatację przedmiotu zamówienia. Zwracamy uwagę, iż wykryte podczas odbioru wady podlegają usunięciu zgodnie z art. 637 i 638 k.c., ale nie ma to wpływu na obowiązek inwestora do odbioru robót (stanowisko to znajduje potwierdzenie w ugruntowanym orzecznictwie sądowym, w szczególności: wyrok SN z dnia 22.06.2007 r., sygn. akt V CSK 99/07 oraz wyroku z dnia 05.03.1997 r. w sprawie II CKN 28/97). Tym samym, w aktualnym brzmieniu postanowienie umowy jest niezgodne z treścią art. 647 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego samo stwierdzenie istnienia wad robót przy ich odbiorze nie oznacza automatycznie, iż doszło do niewykonania zobowiązania, a co za tym idzie, do niepowstania po stronie Zamawiającego obowiązku zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty. Na gruncie umowy o roboty budowlane do niewykonania zobowiązania dochodzi w przypadku wad istotnych, uniemożliwiających użytkowanie przedmiotu zamówienia. Jedynie wady istotne uzasadniają zatem odmowę odbioru robót, a co za tym idzie, rzutują na kwestię odmowy wypłaty wynagrodzenia. Drobne wady, usterki i niedoróbki w żaden sposób nie powodują, iż z przedmiotu zamówienia nie będzie można korzystać zgodnie z jego przeznaczeniem, a zatem uzależnianie uznania robót za wykonane, a co za tym idzie - zapłaty wynagrodzenia od podpisania protokołu odbioru, w którym nie stwierdzi się żadnych wad/usterek, pozbawione jest podstaw prawnych. Wady nieistotne oznaczają, iż zobowiązanie zostało wykonane, jedynie w sposób nienależyty co do jakości i inwestor może w takim przypadku domagać się ich usunięcia w oznaczonym terminie bądź obniżenia wynagrodzenia (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 30.03.2006 r. w sprawie I ACa 1900/05). W przypadku wykonania umówionego zakresu robót i zgłoszenia ich do odbioru, po stronie Zamawiającego zawsze powstanie obowiązek zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty nawet jeśli w treści protokołu zostały zgłoszone nieistotne wady lub usterki. W takim przypadku Zamawiający powinien dokonać odbioru zgłoszonych robót, a w treści protokołu powinny zostać poczynione ustalenia co do zakresu wykonanych robót, ich jakości i ewentualnych stwierdzonych usterek oraz ich charakter wraz z terminem ich usunięcia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 05.03.1997 r. w sprawie II CKN 28/97). W konsekwencji za zupełnie nieuzasadnione należy uznać uzależnienie podpisania protokołu odbioru, a co za tym idzie – wypłaty wynagrodzenia - od uznania, że prace zostały wykonane „bezusterkowo”. Protokół odbioru jest jedynie pokwitowaniem spełnienia świadczenia w określonym terminie (dzień zgłoszenia robót do odbioru) i podstawą dokonania rozliczeń pomiędzy stronami, zaś wykryte wady podlegają usunięciu stosownie do treści art. 637 i 638 Kodeksu cywilnego. W wyroku z dnia 22.06.2007 r., sygn. akt V CSK 99/07 Sąd Najwyższy wskazał, że „Inwestor ma obowiązek odbioru obiektu budowlanego wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej. Strony umowy o roboty budowlane nie mogą uzależnić wypłaty wynagrodzenia należnego wykonawcy od braku jakichkolwiek usterek”. W przypadku postanowienia uzależniającego odbiór robót, a co za tym idzie zapłatę wynagrodzenia od bezusterkowego odbioru, każde odstępstwo od stanu idealnego (co do którego nie wiadomo, na podstawie jakich kryteriów byłby ustalany) dawałaby prawo inwestorowi odmowy odbioru obiektu. W ocenie Sądu Najwyższego takie postanowienie byłyby sprzeczne z naturą zobowiązania (art. 353 [1] K.c) i wskutek tego nieważne. Przedmiot umowy wykonany zgodnie z wymaganiami projektu i zasadami wiedzy technicznej, jeżeli projekt nie miał istotnych wad, nadaje się do użytkowania, natomiast ogólnikowe wykluczenie istnienia jakiejkolwiek wady w chwili oddania przedmiotu umowy do użytku naruszałoby równowagę między inwestorem a wykonawcą, pozostawiając tego ostatniego w niepewności odnośnie do wynagrodzenia.
Ad. 9. Procedura odbioru końcowego będzie się odbywać zgodnie z zapisami w § 10 wzoru umowy stanowiącej załącznik do SIWZ, a stan faktyczny będzie właściwy do postępowania w granicach wyznaczonych w umowie.
- Prosimy o potwierdzenie, że Zamawiający załączył do SIWZ całą dokumentację projektową i techniczną potrzebną do wykonania przedmiotu zamówienia oraz że dokumentacja ta jest kompletna i odzwierciedla stan faktyczny w zakresie warunków realizacji zamówienia, zaś brak jakichkolwiek dokumentów istotnych dla oceny warunków realizacji inwestycji nie obciąża Wykonawcy.
Ad. 10. Zamawiający załączył do SIWZ dokumentację projektową pozwalającą na realizację przedmiotu zamówienia, oddającą znany zamawiającemu na etapie przygotowywania zamówienia stan faktyczny w zakresie warunków realizacji zadania.
- Prosimy o potwierdzenie, że w przypadku napotkania na niezinwentaryzowane lub błędnie zinwentaryzowane instalacje podziemne, w stosunku do stanu wynikającego z dokumentacji projektowej załączonej do SIWZ i stanowiącej podstawę wyceny oferty, w przypadku konieczności dokonania ich przebudowy lub naprawy, Wykonawca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe, a termin wykonania zamówienia ulegnie stosownemu wydłużeniu.
Ad. 11. Odpowiedź jak w Ad. 6, przy czym wynagrodzenie i termin zamówienia może ulec zmianie zgodnie z zapisem w pkt. 18 SIWZ.
- Prosimy o potwierdzenie, że przypadku napotkania na niewybuchy, niewypały lub obiekty o znaczeniu historycznym, będzie to skutkowało stosownym przedłużeniem terminu wykonania zamówienia, co najmniej o czas, w którym wykonawca nie mógł realizować robót, a w przypadku konieczności wykonania robót nieprzewidzianych w dokumentacji załączonej do SIWZ na skutek zaistnienia ww. okoliczności, Wykonawca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe.
Ad. 12. Odpowiedź jak w Ad. 6, przy czym wynagrodzenie i termin zamówienia może ulec zmianie zgodnie z zapisem w pkt. 18 SIWZ.
- Prosimy o potwierdzenie, iż w przypadku stwierdzenia odmiennych od wskazanych w dokumentacji warunków geologicznych lub gruntowo-wodnych, w szczególności w przypadku konieczności wykonania robót odwodnieniowych lub ziemnych w zakresie przekraczającym zakres przyjęty do wyceny oferty na podstawie załączonej do SIWZ dokumentacji, Wykonawca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe, a termin wykonania zamówienia ulegnie stosownemu wydłużeniu.
Ad. 13. Odpowiedź jak w Ad. 6, przy czym wynagrodzenie i termin zamówienia może ulec zmianie zgodnie z zapisem w pkt. 18 SIWZ.
- Prosimy o potwierdzenie, że w przypadku wystąpienia braków lub błędów w zakresie opisu przedmiotu zamówienia określonego w dokumentacji załączonej do SIWZ i stanowiącej podstawę wyceny oferty, w przypadku konieczności wykonania robót wynikających z zaistnienia ww. okoliczności wykonawca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe, a termin wykonania zamówienia ulegnie stosownemu wydłużeniu.
Ad. 14. Odpowiedź jak w Ad. 6, przy czym wynagrodzenie i termin zamówienia może ulec zmianie zgodnie z zapisem w pkt. 18 SIWZ.
Gmina Starogard Gdański informuje, iż dla powyższego postepowania będą udzielane jeszcze wyjaśnienia treści SIWZ w terminie późniejszym.
Zmienia się zapisy Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia :
W SIWZ było :
§14
MIEJSCE I TERMIN SKŁADANIA OFERT, OTWARCIE OFERT
- Oferty należy składać w siedzibie Zamawiającego tj. Urzędzie Gminy w Starogardzie Gdańskim, ul. Sikorskiego 9 (sekretariat) pok. 19
w terminie do dnia 09.03.2017r. do godz. 10.00
- Oferty zostaną otwarte w siedzibie Zamawiającego pok. nr 22 w dniu 09.03.2017 r. o godz. 10.15 w pok. 11.
W SIWZ jest :
§14
MIEJSCE I TERMIN SKŁADANIA OFERT, OTWARCIE OFERT
- Oferty należy składać w siedzibie Zamawiającego tj. Urzędzie Gminy w Starogardzie Gdańskim, ul. Sikorskiego 9 (sekretariat) pok. 19
w terminie do dnia 14.03.2017r. do godz. 10.00
- Oferty zostaną otwarte w siedzibie Zamawiającego w dniu 14.03.2017 r. o godz. 10.15 w pok. 11.
Wójt Gminy
Stanisław Połom