Urząd Gminy Starogard Gdański Biuletyn Informacji Publicznej

Wybrane czynności wyborcze związane z udziałem w głosowaniu

w dniu 17 października 2014 r. (piątek) upływa termin zgłaszania przez pełnomocników komitetów wyborczych wójtom (burmistrzom, prezydentom miast) kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych;

w dniu 27 października 2014 (poniedziałek) upływa termin rozplakatowania obwieszczeń:
1) terytorialnych komisji wyborczych o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych,
2) gminnych komisji wyborczych o zarejestrowanych kandydatach na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast;

w dniu 7 listopada 2014 r. (piątek) upływa termin na składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania;

w dniu 12 listopada 2014 r. (środa) upływa termin składania przez wyborców wniosków o dopisanie ich do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania na obszarze gminy właściwej ze względu na miejsce ich stałego zamieszkania.

Godziny głosowania

Głosowanie w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, rad dzielnic m. st. Warszawy oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbywa się bez przerwy od godziny 7:00 do godziny 21:00 w dniu 16 listopada 2014 r.

Głosowanie w tych wyborach odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kto może brać udział w głosowaniu

Prawo udziału w głosowaniu (prawo wybierania) w wyborach do rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa oraz wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przysługuje wszystkim obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat oraz stale zamieszkują na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, co jest potwierdzone wpisem do stałego rejestru wyborców. Powyższe dotyczy również prawa udziału w głosowaniu w wyborach do rady dzielnicy m. st. Warszawy.

Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi mają prawo udziału w głosowaniu (prawo wybierania) w wyborach do rad gmin oraz w wyborach wójtów (burmistrzów i prezydentów miast), pod warunkiem, że stale zamieszkują na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego i są wpisani do stałego rejestru wyborców prowadzonego przez gminę.

Nie mają prawa wybierania osoby:
1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
2) pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu (częściowo lub całkowicie).

Głosowanie przez obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi

  Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi mogą głosować w wyborach do rad gmin oraz głosować w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, które zostaną zarządzone na dzień 16 listopada 2014 r., pod warunkiem, że są wpisani do stałego rejestru wyborców prowadzonego przez gminę.
I. Wpis do rejestru wyborców
1. Wpis do rejestru wyborców obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim następuje na jego wniosek złożony w urzędzie gminy właściwym ze względu na jego miejsce stałego zamieszkania.
We wniosku podaje się:
- nazwisko i imiona,
- imię ojca,
- datę urodzenia,
- numer paszportu lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość,
- adres zameldowania wyborcy na pobyt stały lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce.
Do wniosku dołącza się:
- kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy,
- pisemną deklarację, w której wnioskodawca podaje:
o swoje obywatelstwo,
o adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dokumenty niesporządzone w języku polskim są składane wraz z tłumaczeniem na język polski dokonanym przez tłumacza przysięgłego. Dotyczy to również innych dokumentów składanych przez obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi.

2. Przepisy nie wskazują terminu, do którego najpóźniej wniosek o wpisanie do rejestru wyborców musi zostać złożony, aby wyborca mógł wziąć udział w wyborach. Jednakże należy mieć na uwadze, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma 3 dni na rozpatrzenie wniosku.

II.    Czynne prawo wyborcze (prawo wybierania)
Czynne prawo wyborcze, tj. prawo udziału w głosowaniu (prawo wybierania) w wyborach do rady gminy oraz wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim wpisany do rejestru wyborców, który:
- najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat,
- stale zamieszkuje na terenie danej gminy,
- nie został pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
- nie został ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu
Powyższe dotyczy również prawa udziału w głosowaniu w wyborach do rady dzielnicy m. st. Warszawy.
Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi nie mają czynnego prawa wyborczego w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa.
Wyborca jest wpisywany do spisu wyborców. Można być wpisanym tylko do jednego spisu.

III. Warunki udziału w głosowaniu
Głosowanie w wyborach do rad gmin oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyborcy głosują w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca ich stałego zamieszkania, za wyjątkiem osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych.
Zaświadczeń o prawie do głosowania poza miejscem stałego zamieszkania nie wydaje się.

1. Głosowanie w miejscu stałego zamieszkania
Wyborca wpisany do rejestru wyborców, zostanie wpisany z urzędu do spisu wyborców w gminie, w której ujęty jest w rejestrze wyborców, sporządzanego dla obwodu głosowania właściwego dla jego miejsca zamieszkania.

2. Głosowanie poza miejscem stałego zamieszkania
Wyborcy wpisani do rejestru wyborców, którzy będą przebywać w dniu wyborów w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych usytuowanych na terenie gminy, w której wpisani są do rejestru wyborców zostaną wpisani do spisów wyborców sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych jednostkach i będą mogli głosować w tych obwodach. Dyrektor jednostki powiadomi osoby przebywające w jednostce o umieszczeniu ich w spisie wyborców.
Wyborcy stale zamieszkali w m. st. Warszawie, którzy będą przebywali w wyżej wymienionej jednostce usytuowanej:
- na obszarze dzielnicy, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do rady tej dzielnicy, Rady m. st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m. st. Warszawy,
- na obszarze innej dzielnicy, niż dzielnica, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do Rady m. st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m. st. Warszawy.
Wyborcy wpisani do spisu wyborców w wyżej wymienionych jednostkach zostaną z urzędu skreśleni ze spisu w miejscu stałego zamieszkania.

W dniu wyborów obwodowe komisje wyborcze dopisują do spisu wyborców jedynie tych wyborców, którzy:
• zostali pominięci w spisie wyborców, jeżeli udokumentują, że stale zamieszkują na terenie danego obwodu głosowania, a urząd gminy potwierdzi, że są ujęci w rejestrze wyborców, a urząd nie otrzymał zawiadomienia o utracie przez nich prawa wybierania,
• zostali skreśleni ze spisu wyborców dla danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem do spisu wyborców w szpitalu, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, jeżeli udokumentują, że opuścili tę placówkę przed dniem wyborów;
• chcą głosować w obwodzie utworzonym w zakładzie opieki zdrowotnej, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, a przybyli do tej jednostki przed dniem wyborów.

Warunki udziału w głosowaniu

Głosowanie w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyborcy głosują w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca ich stałego zamieszkania, za wyjątkiem osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych.

Zaświadczeń o prawie do głosowania poza miejscem stałego zamieszkania nie wydaje się.

Głosowanie w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych

Wyborcy, którzy będą przebywać w dniu wyborów w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych jednakże wyłącznie usytuowanych na terenie województwa, na obszarze którego znajduje się gmina, w której wpisani są do rejestru wyborców zostaną wpisani do spisów wyborców sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych jednostkach i będą mogli głosować w tych obwodach. Dyrektor jednostki powiadomi osoby przebywające w jednostce o umieszczeniu ich w spisie wyborców.

Wyborcy, którzy będą przebywali w wyżej wymienionej jednostce usytuowanej:

- na obszarze gminy, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do rady tej gminy, rady powiatu (o ile nie jest to miasto na prawach powiatu), sejmiku województwa oraz wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta),

- na obszarze gminy znajdującej się na obszarze tego powiatu co gmina, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa,

- na obszarze gminy znajdującej się na obszarze tego województwa co gmina, w której wpisani są do rejestru wyborców, ale na obszarze innego powiatu — otrzymają kartę do głosowania w wyborach do sejmiku województwa.

Wyborcy stale zamieszkali w m. st. Warszawie, którzy będą przebywali w wyżej wymienionej jednostce usytuowanej:

- na obszarze dzielnicy, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do rady tej dzielnicy, Rady m. st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m. st. Warszawy,

- na obszarze innej dzielnicy, niż dzielnica, w której wpisani są do rejestru wyborców — otrzymają karty do głosowania w wyborach do Rady m. st. Warszawy oraz wyborach Prezydenta m. st. Warszawy.

Wyborcy wpisani do spisu wyborców w wyżej wymienionych jednostkach zostaną z urzędu skreśleni ze spisu w miejscu stałego zamieszkania.

Głosowanie w miejscu stałego zamieszkania

Wyborca zameldowany na pobyt stały na obszarze gminy, który nie złożył wniosku o wpisanie do stałego rejestru wyborców w innym miejscu oraz wyborca wpisany do rejestru wyborców na własny wniosek, zostanie wpisany z urzędu do spisu wyborców w gminie, w której ujęty jest w rejestrze wyborców, sporządzanego dla obwodu głosowania właściwego dla jego miejsca zamieszkania.

Wyborca zameldowany na pobyt czasowy (przebywający czasowo), który nie został wpisany do stałego rejestru wyborców w gminie właściwej dla miejsca czasowego zameldowania (pobytu) zostanie ujęty w spisie wyborców w miejscu jego zameldowania na pobyt stały.

Rejestr wyborców

  Rejestr wyborców obejmuje osoby stale zamieszkałe na obszarze gminy, którym przysługuje prawo wybierania.

Można być ujętym tylko w jednym rejestrze wyborców. Rejestr wyborców służy do sporządzania spisów wyborców uprawnionych do udziału w wyborach, a także do sporządzania spisów osób uprawnionych do udziału w referendum. Wpis do stałego rejestru wyborców danej gminy powoduje ujęcie w spisie wyborców w każdych kolejnych wyborach i referendach przeprowadzanych na obszarze tej gminy.

Rejestr wyborców dzieli się na część A – obejmującą obywateli polskich i część B – obejmującą obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, stale zamieszkałych na obszarze gminy i uprawnionych do korzystania z praw wyborczych w Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyborcy będący obywatelami polskimi, zameldowani na obszarze gminy na pobyt stały są wpisywani do rejestru wyborców z urzędu.

Wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy bez zameldowania na pobyt stały w tej gminie oraz wyborcy nigdzie niezamieszkali przebywający stale na obszarze gminy wpisywani są do rejestru wyborców, jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie gminy (w przypadku m. st. Warszawy w urzędzie dzielnicy m. st. Warszawy) pisemny wniosek (patrz: wniosek). Wniosek powinien zawierać nazwisko, imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia oraz numer ewidencyjny PESEL wnioskodawcy oraz adres zameldowania na pobyt stały lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce. Do wniosku dołącza się:
1) kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy;
2) pisemną deklarację (patrz: deklaracja), w której wnioskodawca podaje swoje obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten dotyczy również wyborcy nigdzie niezamieszkałego, przebywającego stale na obszarze gminy.

Wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy pod innym adresem aniżeli adres ich zameldowania na pobyt stały na obszarze tej gminy mogą być wpisani do rejestru wyborców pod adresem stałego zamieszkania, jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie gminy wniosek (patrz: wniosek) zawierający dane, o których mowa wyżej, wraz ze wskazaniem adresu ostatniego zameldowania na pobyt stały na obszarze gminy.

Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi w celu wpisania do rejestru wyborców muszą złożyć odpowiedni wniosek (patrz: wniosek) w urzędzie gminy (dzielnicy m. st. Warszawy). Wniosek powinien zawierać nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, numer paszportu lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz adres zameldowania wyborcy na pobyt stały lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały.
Do wniosku dołącza się:
1) kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy,
2) pisemną deklarację, w której wnioskodawca podaje swoje obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dokumenty niesporządzone w języku polskim są składane wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski. Dotyczy to również innych dokumentów składanych przez obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi.


Decyzję o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru wyborców wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) w terminie 3 dni od dnia wniesienia wniosku.

Przepisy prawa wyborczego nie określają ostatecznego terminu, w którym wniosek powinien zostać złożony (np.: przed wyborami), gdyż rejestr wyborców jest stały, a nie prowadzony w związku z konkretnymi wyborami lub referendum. Z uwagi na to, nie ma w znaczenia, kiedy wniosek zostanie złożony. Jednakże jeżeli wniosek o wpisanie do rejestru wyborców zostanie złożony np. w ostatnim dniu roboczym przed wyborami, decyzja w sprawie może nie być wydana w tym samym dniu.

Wójt (burmistrz, prezydenta miasta) przed wydaniem decyzji o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru wyborców osoby, jest obowiązany sprawdzić, w sposób przez siebie ustalony, czy osoba wnosząca wniosek o wpisanie do rejestru wyborców spełnia warunki stałego zamieszkania na obszarze danej gminy.

Od decyzji w sprawie odmowy wpisania do rejestru wyborców przysługuje prawo wniesienia skargi do właściwego miejscowo sądu rejonowego. Skargę wnosi się za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) przekazuje sądowi niezwłocznie skargę wraz z decyzją i aktami sprawy lub może też niezwłocznie zmienić albo uchylić swoją decyzję, jeżeli uzna skargę w całości za zasadną. Sąd rozpoznaje skargę w postępowaniu nieprocesowym, w terminie 3 dni od dnia jej doręczenia.

Złożenie w wniosku o wpisanie do rejestru wyborców w ostatnich dniach przed wyborami może zatem, w przypadku ewentualnej odmowy wpisania do rejestru wyborców, uniemożliwić rozpatrzenie skargi przed dniem głosowania.

Rejestr wyborców jest udostępniany, na pisemny wniosek (patrz: wniosek o udostępnienie rejestru), do wglądu w urzędzie gminy.

Spis wyborców

Spis wyborców jest to spis wszystkich osób, którym przysługuje prawo wybierania.
Spis wyborców dla każdego obwodu głosowania sporządza wójt (burmistrz, prezydent miasta) na podstawie rejestru wyborców. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu wyborców.

Spis wyborców jest udostępniany do wglądu na pisemny wniosek wyborcy.

Udostępnienie spisu wyborców

Pomiędzy 26 października 2014 r. a 10 listopada 2014 r. każdy wyborca może sprawdzić w urzędzie gminy, w której spis został sporządzony, czy został w spisie uwzględniony.

Na pisemny wniosek (patrz: wniosek o udostępnienie spisu wyborców) wyborcy gmina udziela informacji, iż osoba wskazana we wniosku jest ujęta w spisie wyborców lub w nim nie figuruje (w tym również z powodu skreślenia ze spisu) albo że dane wyborcy podane we wniosku różnią się od danych osoby wpisanej do spisu. Na żądanie udzielona informacja jest potwierdzana na piśmie.

Stałe zamieszkanie

Przez stałe zamieszkanie należy rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu. Ocena ta jest zatem oceną faktu zamieszkania i okoliczności sprawy świadczących, że w miejscu pobytu koncentrują się ważne interesy życiowe, majątkowe i inne danej osoby. Potwierdzeniem stałego zamieszkania jest wpis do rejestru wyborców.

W orzecznictwie zarówno sądów powszechnych jak i sądów administracyjnych przyjmuje się, że za miejsce stałego pobytu nie uznaje się miejsca w którym osoba jest zameldowana, ale w którym stale realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, spożywa posiłki, nocuje, wypoczywa, przechowuje swoje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania (odzież, żywność, meble), przyjmuje wizyty.